Naar aanleiding van de MTD-expo van eind oktober 2016, bedacht het bestuur opnieuw een wedstrijd. Ik moest opnieuw niet lang nadenken om mee te doen, en het bouwverslag vind je hier.
Het wedstrijdreglement was niet ingewikkeld, maar door de beperkingen weer een enorme uitdaging. We dienden op een A6 (!) een diorama te bouwen. Maximaal 30cm hoog, en het project mocht niet buiten deze virtuele balk komen. Schaal speelde geen rol, maar er moest een spoor-thema in zitten. Verder moest het tentoongesteld worden op de expo van de club (22 en 23 oktober 2016 in Edegem).
Het resultaat van het eerste denkwerk zie je hiernaast Ik wou opnieuw dat er beweging in het diorama kwam, en de eerste wens was een live-steam-treinbaan in de tuin van een villa. De schaal van het diorama zou 1/87 zijn, en die van het baantje 1/12, dus dat wordt zo een treintje op schaal 1/1000 - erg klein dus ... |
 |
 |
Zo ontstond het centrale thema: "Upstairs/Downstairs". Ter verduidelijking: Dat was de naam van een oude Britse serie, waarbij de "upperclass" onbezorgd, proper, spelend, ... leefde - terwijl de "lower class" zich hard ploeterend en meestal tevergeefs probeerde omhoog te werken |
||
 |
Pas een maand voor de expo ontstond het idee voor de naam. Verbasterd Frans klinkt sowieso leuk, vertaald naar Nederlands krijg je "Revolutie? Mijn gedacht". Het verwijst naar de mijn, maar ook naar het onrecht van 100 jaar geleden, aan de vooravond van de Russsische revolutie ... |
|
Uit het eerste microbaantje had ik geleerd dat - zelfs voor zoiets kleins - het een goed idee is om modulair te werken. Met het vorige project heb ik vaak zitten knoeien met bijvoorbeeld afbrekende bedrading, omdat het geheel uit één stuk was opgebouwd. Daarom koos ik er voor om een "kast" te maken, waar ik de verschillende delen in en uit kon schuiven. Eens op hun plaats zorgen connectoren voor de elektrische verbindingen, en als het stuk uit de kast wordt genomen kon ik gemakkelijker iets corrigeren.
Verschillende polystyreenprofielen waren de basis voor dit ladensysteem: Elk deel is langs de achterzijde uitneembaar, en wordt bij plaatsen geleid naar de connectoren, en bij gebruik via de geleiders gesteund. Dit geldt zowel voor de printplaatjes als voor de modelbouw-stukken.
 |
 |
In het dak van het bovenste deel koos ik voor zelfgebouwde RGBWC-strips: Nogal wat leds (RGB, Warm en Cold-white) zorgen voor een goede verlichting en geven prima mogelijkheden voor dag/nacht-overgangen.
 |
 |
De modelbouwdelen werden een soort van cassettes, die met verschillende geleiders op hun plaats worden gehouden. Tijdens de bouw, en eventueel later voor herstellingen, zijn ze vlot langs achter uit de behuizing te halen.
Een leuk extraatje kwam er later bij: Een zappertje van een verlichtingsset werd omgebouwd naar een mysterieus apparaatje voor het microbaantje. Het infrarood signaal wordt opgevangen en gedecodeerd door een extra microcontroller, en verschillende functies van het baantje zullen op afstand te bedienen zijn.
 |
 |
Zo groeide het binnenwerk stilaan. Begin augustus was de interne bedrading zo goed als klaar, en moest alleen de bovenste helft - de onderkant van het parkgedeelte - nog opgebouwd worden.
De connectoren voor de elektronica van dit deel werden aan die module zelf gekoppeld, omdat er veel aansluitingen specifiek voor dit deel nodig waren. Het zou onnodig grote - en dus ook stug te koppelen of los te maken - connectoren vergen als ik dit deel via een centrale "bus" had gedaan.
 |
 |
Achteraf beschouwd had ik een deel van het denkwerk vooraf beter moeten doen. Vooral de communicatie tussen de controllers had ik beter via een echt bussysteem gedaan: Dan had ik veel gemakkelijker en meer volledige informatie kunnen uitwisselen, en was een stuk van het programmeerwerk veel beter verlopen.
 |
 |
In de - letterlijk - laatste uren voor de expo heb ik dan ook keuzes moeten maken, om het baantje toch nog een "redelijk" werkende elektronica te geven. Zo had de zapper uiteindelijk bijna geen functie meer, maar werd hij toch inten gebruikt door de kinderen op de expo. Door toevalligheden dachten ze dat ze met toets "6" het treintje deden starten ... dus het spel-element was zeker aanwezig ...
Aan de "steenweg" bevindt zich een landerij, met een statig huis. De grote tuin is eigenlijk een speeltuin voor groot en klein. De belangrijkste attractie is het treintje, maar ook het prieeltje en het riviertje zorgen voor pret. Door al die luxe hoeven ze niet teveel te denken aan de ploeterende werkers "beneden".
Het was wat puzzelen om al wat ik wou op die kleine oppervlakte te krijgen, en ik heb ook dingen moeten schrappen van het wenslijstje.
 |
 |
Nogal wat stukken werden geëtst uit dun of heel dun nieuwzilver. Het prieeltje is het meest opvallende, net als de hekken die de steenweg scheiden van de lusthof.
 |
 |
Ook de ramen van het "kasteeltje werden zelf getekend en geëtst, net als de schommel ...
 |
 |
Het gebouw zelf - geïnspireerd op een stuk van het Kasteel van Schoten (bij Antwerpen) - werd vooral uit styreen gemaakt, met platen en strips van Evergreen. De ramen en het balkonhek zijn geëtst, en er zitten 8 ledjes in het gebouw (voor elke 'kamer' en voor de ingang). Die lampjes zijn apart aan te sturen ...
 |
 |
Met lantaarns in het park en omgevingslicht kwam het geheel tot leven. Een achtergrond, samengesteld uit 4 foto's, zorgde mee voor de situering van het geheel.
 |
 |
Het idee is voor mij niet nieuw: ik maakte al zoiets op de kermis-minibaan maar nu was het wel een uitdaging om een redelijk lange omloop op een toch wel klein oppervlak te maken. Een tandriem met een omtrek van ongeveer 70 cm was de basis, en daarna was het plooiwerk in het ontwerp en véél styreenstrips, en een tandwiel met aandrukrollen en lijm-uithardtijden en afschrapen en -schuren en .... om tot een omloop te komen. Jammer genoeg zat na een hele bouwperiode de aandrijving vast, en moest ik voor een andere constructie kiezen. Het werd een fijne ketting met tandwiel. Op de middelste foto hieronder zie je hoe ver ik stond, en wat er dus allemaal opnieuw moest gebeuren ...
 |
 |
Een ketting wordt door een sleuf, gmaakt met styreenstrips, geleid. Ze wordt langs onder met een traaglopende motor en tandwielen aangedreven. In de assen van de schakels werden fijne gaatjes geboord, waarin ik nog fijnere stukjes veerdraad lijmde. Het gedeelte tussen de sleuven werd opgevuld met epoxy giethars.
 |
 |
Na de nodige testen en correcties werd de sleuf grotendeels afgedicht met een imitatie-ballastbed. Daarop kleefde ik dwarsliggertjes (van een halve millimeter breed) die ik daarna in het midden verwijderde, en rails (lange strips nieuwzilver van 0.1 dik en 0.6 breed)
 |
 |
De modeltreinschaal: De "eigenaars" worden in schaal 1/87 weergegeven, maar ze hebben "nogal kleine" treintjes in hun tuin (schaal 1/12) - dus uiteindelijk voor "ons" is het schaal 1/1000. Zulke kleine dingen hebben uiteraard zelf geen motor, en ik koos voor een ophanging (en dat mag je letterlijk nemen)
Een beekje zorgt er voor dat de niet-geïnformeerde toeschouwer zich af vraagt hoe dat treintje in hemelsnaam over de rails kan gaan ...
 |
 |
 |
 |
De treintjes werden uit zelf geëtste nieuwzilver plaatjes van 0,1mm dik gemaakt. Wagonnen uit 2 delen, locomotieven uit meerdere. Minuscuul plooien, solderen, ... om goederenwagens van 9 en rijtuigjes van 11 mm lang te maken. Uit een test met een zittend 1/87 figuurtje bleek dat ze er alleen met opgetrokken knieën op pasten, dus moest ik de "passagiers" ook verbouwen....
 |
 |
 |
Dicht bij de deadline deed het tweede treintje erg vervelend: De veerdraadjes kropen langzaam maar zeker uit de ketting. Noodgedwongen heb ik het treintje verwijderd, nieuwe veerdraadjes ingekleefd, een een stuk soepel kunststof er aan geplakt. Bovenop dit kunstof kleefde ik het trentje, en het liep (na een tijdjje) eigenlijk beter dan het eerste.
Het Kolenmijn-baantje
Harde werkers in de "ondergrond"
Dit wa het eerste deel van het diorama dat gebouwd werd, en die had best wat uitdagingen. In de kolenmijn duwen grote kinderen de karretjes voort, in een mijngang wordt gegraven, een kanarie slaat alarm, ...
De bouw betekende nogal wat trial-and-error, omdat ik enkele technische uitdagingen wou proberen te halen. Dat was in eerste instantie het mijnbaantje, waar kleine karretjes worden voortgeduwd door "mankracht". Dat ging in de eerste plaats over zelf karretjes maken in H0f, oftwel een spoorbreedte van 6mm.
 |
 |
Het spoor aanleggen was alvast één uitdaging: 6 mm spoorwijdte voor een uiterst krap cirkeltje. De wagentjes dienden ook zeer kort te zijn om die draaicirkel te kunnen gebruiken. Bovendien wou ik de duwende mannetjes echt doen stappen - met een mechaniek vanuit het karretje...
 |
 |
Een imitatie-draaischijf gaf de bestaansreden voor een mijngang - met geforceerd perspectief. Het karretje was uiteraard niet van de eerste keer "goed", maar de derde keer was de goeie. Ik deed nogal wat etswerk vor het hele project ... Rechtsonder kan je klikken voor een filmpje.
 |
 |
De duwende en echt stappende mannetjes maken was de échte uitdaging, en dat ging natuurlijk niet van een leien dakje. Uiteindelijk maakte ik de benen van stukjes elektriciteitsdraad en liet ze scharnieren over kleine hulsjes. Om de beweging zo soepel mogelijk te laten lopen werden de benen "gekleed" met zeer dunne latex, uit wegwerp-handschoenen.
 |
 |
Allerlei beweging, ook in de mijngang. Het duwende mannetje had nogal wat pogingen nodig voor het lukte. Hieronder kan je klikken voor verschillende filmpjes.
 |
 |
Een leuke afwisseling: Lampjes maken voor in de mijn. Zowel een draagbare mijnlamp als vaste verlichting. Tenslotte een aardigheidje, een gevolg van wat plagerij op het modelspoorforum: Een kanarie in een kooitje. Het beestje slaat nerveus alarm ... Rechtsonder kan je klikken voor een filmpje.
 |
 |
Een kleine miniscene situeert zich tussen park en mijn, in de onmiddellijke ondergrond. Er werd gewerkt aan het riool onder de straat, en de rioolwerker probeert terug boven te geraken, maar helaas voor hem zonder succes ...
De mechaniek bestaat in essentie uit een longitudinale lagering, en tandheugel en een tandwiel met enkele verwijderde tanden. Enkele gewone tandwielen zorgen voor de nodige vertraging, en een stukje lood garandeert dat alles steeds "valt". Het beeld rehtsonder is een filmpje.
 |
 |
Deze mechanica en een beetje elektronica zorgt voor een stapsgewijs omhoogklimmen, en een "pardoes" naar beneden gaan. Op de straat zie je niet veel meer dan een openliggend rioolgat, maar vooraan kan je ook in de ondergrond - en in de gemetste riool kijken. Een klein smd-ledje verlicht de rioolbuis, zodat je iets kan zien in het duister.
 |
 |
Sowieso wou ik de ondergrondse steenlagen weergeven. Dit was eerst een mix van echte steentjes en ander strooimateriaal, maar dat werd daarna nog bewerkt met verflagen en laagjes modelbouwpaasta, en het zag er uiteindelijk - wat mij betreft - goed genoeg uit ...
 |
 |
| ©2016 Gerolf Peeters - aangepast op 13.11.2016 | Zie ook: stadhuis - minibaantje 2 - bomen |
