Het dagboek (2016)

Ofwel: testen, ontstoren en sakkeren ...

Geen enkel project verloopt vlekkeloos: hier is mijn "dagboek" van mislukkingen, opnieuw proberen, ... Kortom: de tegenslagen en hoe ik er mee omging.
Dit is en blijft een wezenlijk onderdeel van de bouw van "Marche-en-Bières", een deel dat ik de lezer van deze website niet wil ontzeggen. Wie weet is het ook leerrijk voor U: al is het maar als troost voor de problemen die je zelf ontmoet tijdens de bouw van je eigen project:

januari '16: Het jaar is alvast met een klein succesje begonnen: een nieuwe aansturing voor RGB (+ warm- en koudwitte) ledstrips is klaar. Het is gebouwd voor een clubbaan van MTD, maar ik zal het ook later voor mezelf kunnen gebruiken. Het hart is een klein printje, dat met vrij grote precisie (resolutie 1/1023) en mooi geleidelijk (1000 stappen) dag/nacht-overgangen maakt. Met een schakelaar kan je kiezen tussen 4 mogelijkheden (manueel, automatisch, ...). Het printje kan (veel) versterkertjes aansturen, die elk tot 30 ampère aankunnen - en dat zijn héél wat ledjes.
Wat MeB zelf betreft: de laatste servo's voor wisselsturingen worden stilaan geplaatst, en daarna komt het nieuwe bloksysteem aan de beurt. Een batterij snelheidsregelaars is nog steeds in de maak (zowel software als hardware) en de centrale sturing moest ook nog her-ontworpen worden. Vooral de software zal ongetwijfeld nog wel even duren, ... maar daarna zullen de treinen op MeB een stuk veiliger en leuker rijden. Eens het bloksysteem OK is kan ik de schaduwstations automatiseren, en dan wordt het treinverloop een pak interessanter. Eind januari ben ik in elk geval volop bezig met een uitgebreide proefopstelling: De centrale is qua concept klaar, en heeft voorlopig 4 printjes op een bus zitten: een master, een input- en output-print, en een "denker". De master is hierbij vooral een gespreksmoderator, de "denkers" bevattten de eigenlijke inteligentie - ze verwerken input en verzenden output. In eerste instantie dient deze opstelling om de communicatie op zich te ontwikkelen, en later zal die het bloksysteem bevatten. Daarom is hij ook al voorlopig aangesloten aan de snelheidsregelaars. Eens dit werkt kan ik dit alvast in de baan implementeren.

februari '16: Begin deze maand ben ik volop bezig met de centrale. De testopstelling is intussen wat aangepast en uitgebreid, en de eerste communicatie tussen de 4 printjes in de centrale en tussen de Master en M-LCD-kastje verloopt eindelijk vlot. Vooral hardware-fouten (verontreinigingen en foutjes op diverse printjes) zorgden voor vertragingen. Zo is er nu een lange driedelige busprint met 21 ipv een lintkabel met 15 connectoren. Die is veel meer bedrijfszeker, ook omdat er extra connectoren zijn voor de algemene bussignalen (voeding, alarmen, ...)
Waarschijnlijk wil ik teveel, maar ik zou graag hebben dat mijn treinbaanbesturing onder alle omstandigheden goed werkt, rampscenario's inclusief: Bijvoorbeeld na een stroompanne of een noodstop (manueel of bij detectie van bvb loskoppelen van een trein), ... dient alles zo goed en veilig mogelijk terug op te starten. Dat wordt deels opgevangen door de noodstopschakeling die bij de PC-baanvoeding hoort, maar veel elementen van de centrale dienen dan samen te werken. Sinds een aantal maanden maak ik gebruik van "mindmapping" - software die helpt om ideeën te visualiseren, en zelfs implementatie-trajecten te maken en op te volgen. Bijzonder nuttig bij dergelijke uitdagingen, maar soms ook op het werk (een heel ander soort - intermenselijke problematieken)
't Is wel allemaal elektronica en computers de laatste tijd ... en ik mis wel de styreen/lijm/verf/... modelbouw - het microbaantje is alweer enkele maanden geleden. Dat de digitale clubbaan van MTD bij de volgende grote modelspoorexpo in Leuven present moet zijn zorgt mogelijk voor broodnodige afwisseling... maar wat me vooral plezier deed was de nieuwe fragmentwedstrijd van MTD: een nieuw microbaantje is in de maak. Eind februair was het prille begin ...

maart '16: ... En begin maart was ik volop "weg" met en van dat nieuwe projectje - zelfs in die mate dat ik heel de test-centrale van MeB even vergat, en die geraakte (ook letterlijk) bedolven onder de onderdelen van Micro-2. Dit is zowel goed als niet goed: eindelijk nog eens wat fysieke modelbouw ipv non-stop elektronica, maar anderzijds wil ik de lange-termijn-mooie-MeB ooit wel eens halen.... Het Todo-lijstje blijft hoe dan ook lang. Stap voor stap is de beste oplosssing, en een zijsprongetje kan geen kwaad, integendeel : Uit het vorige microbaantje leerde ik een hoop, en ik verwacht dat dit nu niet anders zal zijn.
Dit is een project met verschillende delen - en deelprojecten. Gedurende deze maand heb ik er op vele vlakken aan gewerkt: Het parkbaantje is gestart, maar wacht op een goede aandrijving die elektronica nodg heeft. Het mijnbaantje is ook opgestart, en zal al eerste afgebouwd worden, en wacht nu ook even op wat elektronica. Onnodig te zeggen dat ik intussen ook met de elektronica begonnen ben, maar ook met de algehele constructie van het microbaantje.

april '16: De basisconstructie van het nieuwe microbaantje ligt intussen vast: een soort van ladesysteem waarbij elk deel via de achterzijde uitschuifbaar is, en elektrisch contact maakt met een "schil". Vanuit het eerste microbaantje bleek immers dat het lastig te onderhouden was: demonteren, schroeven, draadjes die konden loskomen, ... en dit wil ik nu beter doen. Elke "module" is nu gemakkelijk te verwijderen en te verbeteren of te herstellen.
Wat het project zelf betreft: April ging zowel over elektronica (licht- en bewegingsaansturing) als over het mijn-gedeelte: de karretjes met duwende kereltjes bleken een fikse uitdaging: schaal H0f (dus spoorwijdte zoals Z) met bewegende beentjes. Het leek vaak op een Echternach-processie: een paar stapjes vooruit, maar omdat dergelijke mechaniek én wrijving én souplesse én schaal moeilijk combineerbaar zijn, vaak "back to the drawing board". Eind april is het nog niet gelukt, maar ik blijf door de tussen-succesjes wel geloven in een goede afloop.
Over het elektronica-gedeelte van dit project: Intussen 5 ooit-samenwerkende microcontrollers op 4 printjes, en nog wat printjes met connectoren, én de "daglicht"-verlichting van het bovenste deel zijn gebouwd, maar hebben nog wat aansluitdraden en vooral veel tests nodig ....

mei '16: Het grootste succes begin mei was: Het karretje wordt netjes geduwd door een stappend mannetje. Op het filmpje linksonder zie je nog een voorlopige versie, want intussen heeft het mannetje een mooiere en meer soepele broek aan, en neemt hij iets kleinere stapjes waardoor die beter overeen komen met de afstand die hij aflegt. Het mijntje zelf werd verder gebouwd: steunbalken, wanden, dak, ... en voorzien van enkele lampjes.
Een speciaal item is de "lange" mijngang, waar de toeschouwer door een geforceerd perspectief een beetje bedrogen wordt. Vooraan staat een figuurtje in H0 - schaal 1/87, en achteraan ééntje in N (1/160). Beide zijn ze (bewegend) aan 't werken met een piepklein mijnwerkerslampje naast hen. Door de gang te verkleinen naar achteren toe lijkt die mijngang een stuk langer dan de pakweg 6 cm die hij in werkelijkheid is.
Het is de bedoeling dat de lampjes gestuurd worden door een matrix-sturing, waarbij elk lampje eigen brandeigenschappen (lichtsterkte, soort lamp, ...) kan hebben en de lampjes door "scenario's" worden aangestuurd. Zo'n schakelingen had ik al eerder gemaakt, maar de software voor deze versie moet een pak sneller werken. Programmeerwerk in assembler dus, wat niet "eventjes gauw" gebeurd is.

juni '16: Het microbaantje vordert gestaag, en het onderste deel is intussen klaar. Behalve wat vakantie in Kreta heb ik ook nog tijd om aan het parkje verder te werken, en dan vooral aan de "life-steam" miniatuurtreintjes dat er zullen rondrijden. Het parcours is intussen klaar, enkel de sleuf moet nog wat opgeschoond worden - zodat de aandrijving vlot loopt. Voor die aandrijving wou ik eerst een stappenmotor gebruiken, maar die bleek niet krachtig genoeg. Het wordt daarom eenzelfde motortje zoals die de mijn aandrijft, maar dan met wat extra elektronica om de omloop goed in de gaten te houden. Met een stappenmotortje kan je gemakkelijker "tellen", nu komt er zowel een lichtsluis als een magnetische sensor aan te pas.
Voor de elektronica heb ik intussen nog wat extra ideeën. Benieuwd of ik die voor elkaar krijg ...

juli '16: Het tuinspoor op het microbaantje geraakt stilaan voltooid. Begin juli liggen de rails op pakweg 600 piepkleine dwarsliggers, enkel het ballast moet er nog tussen. Voor de foto heb ik er een figuurtje bijgezet, zodat je kan zien hoe klein schaal 1/1000 tegenover 1/87 wel is. De treintjes zelf zijn uitgetekend en klaar om te etsen. De rest van de bodem van het park (voetpaden, gazon, ...) maar ook het beekje met de bruggen er over kan gebouwd en afgewerkt worden.
De elektronica is intussen behoorlijk gevorderd en na een experiment aangepast: Ik ben er in geslaagd om een infrarood-afstandsbediening te recycleren voor het project. Mits nogal wat opzoekwerk kwam ik te weten hoe de signaalcode in elkaar zat, en zo kon ik op een klein printplaatje een microcontrollertje die code laten lezen en omzetten naar signalen naar "buiten". 24 toetsen zullen verschillende functies krijgen: Eén alles-uit-knop, 7 scenario's en 8 elementen die elk uit of aan gezet kunnen worden. Dit betekent dat de bedrading op en tussen de 5 printjes en 2 modelbouw-modules moest herzien en herlegd worden, en de programma's in de microcontrollers ook worden aangepast. Ach ja, ik heb half juli toch nog 3 maanden voor het klaar moet zijn...
Eind juli een forse tegenslag: de aandrijving van het parktreintje zit na het ingieten van water in de beek muurvast. Tevoren liep hij al niet echt vlekkeloos meer door vuiltjes die in de sleuf geraakten, maar nu was het echt einde verhaal. Meer dan een dag geprobeerd om de zaak terug vlot te krijgen, maar alleen maar meer schade veroorzaakt. Tabula rasa was de enige oplossing. Op de middelste foto zie je hoe ver ik stond, nu is alleen de straat en het muurtje nog aanwezig.

augustus '16: Wachtend op een nieuwe aandrijving voor het parkbaantje (zeer kleine tandwielketting uit de VS) ben ik op de vele werkdagen "onderweg" vooral bezig met de elektronica - het programeren van de intussen 7 microcontrollers in het microbaantje. Ook de plaatsing van twee printjes moest ik herbekijken, vooral wegens plaatsgebrek voor scenery en aandrijvingen onder het park. Toch heb i kstevig kunnen doorwerken, en eind augustus was ik terug waar ik stond voor de ramp van vorige maand, en was ik zelfs een beetje verder. Het was nodig, want de deadline begon stevg te naderen.
Wat etswerk zorgde voor een klein prieeltje, hekwerk om de straat van de tuin te scheiden, en een deksel voor de rioolscène. Na de levering van de piepkleine ketting was het stevig doorwerken, en eind augustus was er zelfs al gras - dat nog wel moest gemaaid en getrimd worden ...

september '16: De eerste week van september geen moelbouw, maar wel wat deugddoende vakantie - en ook een knap staaltje modelbouw gezien in Cumbrië, Engeland: Een smalspoorlijntje waar men nu met prachtige en best grote life-steam locs een 20 km lange toeristische lijn uitbaat.
De hobby zelf was deze maand uitsluitend voor het microbaantje (met wat extra etswerk als uitzondering, en wat voorbereiding voor de grote Modelspoorexpo in Leuven). Eind september is de fysieke modelbouw bijna klaar, en rest nog alles wat de aansturing te maken heeft. Het parkje heeft intussen een rijdend treintje en een bewegende schommel. Ik wou er nog andere animatie zetten, maar daar is geen plaats meer voor. Zelfs nu oogt het bovendeel al best druk... Het treintje mooi én vlot rijdend krijgen was erg moeilijk, maar het is toch gelukt. Eind september deden er nog enkele karretjes lastig - op de middelste foto zie je dat er twee wagentjes op het linkse treinje ontbreken ... De schommel zal ook "gesynchroniseerd" moeten worden met de voorbijrijdende trein: Hij staat immers zo dicht bij het spoor dat er wel eens passagiers fikse hoofdpijn kunnen krijgen...

oktober '16: De laatste loodjes voor de fragmentwedstrijd wegen hier en daar zwaar. Uiteraard zijn er zakeen die niet zo goed gaan, en andere die dan weer verrassend vlot gaan. Het gaat vooral om elektronica en microcontroller-aansturingen. Er zitten 7 microconrollers in het microbaantje en die moeten niet alleen hun eigen taak goed doen, maar dat ook afstemmen met de andere. Samen zorgen ze voor 3 motoren, 1 servo en vooral veel smd-ledjes - globaal RGBWC-omgevingslicht, 8 leds in en aan de villa, 3 in het park, eenje in het riool en 8 in de mijn. En dan zijn er ook nog 13 verklikkerleds die een idee geven van de al dan niet goede werking van de controllers. Het was heksen in de laatste weken. Zo werd de servo bijvoorbeeld noodgedwongen geschrapt, moest het tweede treintje opnieuw geplaatst worden, ...
Het is uiteindelijk gelukt om een redelijk werkend diorama te presenteren. Er was veel lovende kritiek, en de wedstrijd werd gewonnen. De rest van de maand kon de aandacht terug naar MeB - de vaste zolderbaan - gaan, met in de eerste plaats een uitgebreide opruim- en poetssessie, om dan eindelijk terug wat treinen te laten rijden. Maar ik heb toch wel een erg leuk idee voor een derde (en laatste) microbaantje, zeker ...

november '16: Een belangrijk onderdeel van het opruimen van de zolder is het inrichten van een werkplaats. In de kelder ben ik dan ook gestart met renovatiewerken: Op een ruimte van pakweg 10 vierkante meter komt er een grote werkbank met kastjes waar een zaagtafel, draaibank, boorstatief, ... een vaste stek zullen krijgen. Het grove, vervuilende, lawaaIerige, ... werk zal voortaan daar gebeuren. Ook ander gerief voor "klussen in huis" zal er een plek krijgen. Op die manier kan veel materiaal en gereedschap weg van de zolder, en krijg ik daar een pak meer ruimte. Maar eerst moet die kelderruimte nog in goede nog in goede staat geraken: Verlichting en extra stopcontacten, gaten opmetsen, bezetten, een tegelvloer, ...
Voor het derde en laatste microbaantje ben ik intussen al aan het tekenen, en zelfs de eerste knutselwerken zijn al bezig. Of er nu een derde wedstrijd komt of niet: ik wil dit gewoon bouwen. Binnenkort komt er een webpagina over dit project, maar dan wil ik eerst de pagina over het vorige microbaantje afwerken.

december '16: De pagina over het derde en laatste microbaantje is intussen gemaakt, en er valt al iets te zien. Ik heb aan het baantje zelf deze maand al best wat kunnen doen, hoewel het meeste voorlopig nog experimenteel is. Massa's ideeën, dus is het logisch dat ik die dromen vergelijk met wat haalbaar is. Het fotootje in het midden hierboven kan nu nog mysterieus lijken, maar het is een experiment om bewegende figuren te maken. Het hoort bij het microbaantje, en wordt een belangrijk onderdeel in een scène. Het is de bedoeling dat er uiteindelijk meerdere "mensen" bewegen.
Eind december ben ik vooral met de elektronica bezig. Er zullen immers weer verschillende microcontrollers in het project zitten, en die dingen wil ik deze keer wat beter met elkaar laten commniceren. Bij het vorige microbantje gebruikte ik individuele (parallelle) signaalniveau's,en nu moet dit babbelen "fatsoenlijk" via een seriële bus. De centrale print is eind december gebouwd. Die bevat 2 microcontrollers, maar ook 5 andere chips die elk hun taak hebben: Twee spanningsregelaars, een ontvanger voor een infrarood-zappertje en twee motorregelaars die via een degelijk serieel I2C-protocol worden aangestuurd. Diezelfde communicatiemethode heb ik ook gebruikt in de toplaag voor mijn baansturing, een project dat nu even "on hold" staat en zelfs letterlijk bedolven is door stukken van recentere projecten

Zie ook: dagboek 2015 - foto's 2016 - dagboek 2017